Stel, je hebt onlangs gehoord dat je voor een operatie, bijvoorbeeld een meniscus operatie, onder narcose gebracht wordt. Dan ben je natuurlijk benieuwd hoe een narcose precies in zijn werk gaat, maar vooral wat de mogelijke bijwerkingen en risico’s van een narcose zijn. Je hebt misschien al kennissen of familieleden die voor een ingreep onder narcose gebracht zijn en zij kunnen je vast alles vertellen over hun eigen ervaring. Ieder mens is echter anders en de kans dat jouw behandeling op dezelfde manier verloopt als die van een ander is zeer klein.
Je kunt natuurlijk altijd je arts om informatie vragen, maar nóg prettiger zou het zijn als je alle informatie die op een narcose van toepassing is thuis op je gemak nog eens kunt nalezen.
Hoewel een narcose niets is om bang voor te zijn, is het begrijpelijk als je op de hoogte wilt zijn van de risico’s en bijwerkingen die op kunnen treden. In deze blog lees je meer over een narcose en de daarbij horende mogelijke bijwerkingen.
Wanneer ga je onder narcose?
Een narcose is een algehele verdoving van het lichaam. Wanneer je onder narcose gebracht wordt verlies je het bewustzijn en krijg je dus (in feite) niets mee van de ingreep die plaats gaat vinden. Dergelijke verdovingen zijn relatief zwaar en worden dan ook zeker niet voor iedere operatie ingezet. Wanneer de operatie bijvoorbeeld in een kleiner gebied plaatsvindt, is het niet nodig om volledig verdoofd te worden, bijvoorbeeld bij een ooglid operatie.
Wanneer zetten artsen wél een narcose in? Dit gebeurt voornamelijk bij ingrepen die ofwel lang duren, ofwel zwaar zijn en in een risicogebied plaatsvinden, zoals een bypass operatie. Ledematen behoren bijvoorbeeld niet tot risicogebieden, omdat ze qua opbouw niet bijzonder complex zijn. Het torso, de hals en het hoofd zijn daarentegen wél complexe gebieden. De foutmarges liggen in deze regio’s laag waardoor ieder risico vermeden moet worden. Door een patiënt volledig onder narcose te brengen wordt de spierkracht (tijdelijk) uitgeschakeld en verkleint de arts het risico dat de patiënt tijdens de ingreep plots beweegt.
Welke risico’s zijn er verbonden aan een narcose?
Hoewel het woord “risico” misschien ernstig of dreigend klinkt, valt de ernst van de bijwerkingen van enkel de narcose vaak mee. Een narcose is echter nooit geheel zonder risico. Er kunnen altijd onverwachte complicaties optreden, maar de grote meerderheid van de operaties verloopt zonder ernstige of langdurige bijwerkingen.
Hoewel de exacte bijwerkingen van persoon tot persoon kunnen verschillen, zijn er bepaalde bijwerkingen die we regelmatig terug zien komen:
- Spierpijn
- Misselijkheid of braken
- Keelpijn door beademing of maagsonde
- Hoofdpijn
- Zenuwbeknelling
- Slaperig of suf gevoel
- Allergische reacties op medicatie
De bijwerkingen die je na een operatie kunt verwachten zijn vaak te herleiden tot het geopereerde gebied/lichaamsdeel. De bijwerkingen van een narcose kunnen echter in het hele lichaam optreden en zijn van diverse factoren afhankelijk. De voornaamste factoren die van invloed zijn op jouw toestand na een narcose zijn:
Deze twee factoren kunnen we apart beschrijven, maar ze zijn natuurlijk onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Een gezond lichaam herstelt vaak sneller en is beter in staat om invloeden van buitenaf te weren of om hiervan te herstellen. Mensen met een slechte gezondheid hebben bijvoorbeeld vaker last van “basis” klachten als hoofdpijn en hebben meestal wat langer nodig om zich na het ontwaken weer fit te voelen.
- Houding tijdens de operatie
Wanneer je onder narcose gebracht bent, heb je geen invloed meer op je houding. Je kunt het daarnaast ook niet aangeven als je verkeerd ligt of tintelingen ervaart, waardoor de kans aanwezig is dat je na een operatie last krijgt van spierpijn of pijn als gevolg van zenuwbeknellingen.
Hoe lang duurt het voordat je weer de oude bent na een narcose?
Wanneer je uit de narcose ontwaakt, zal je lichaam tijd nodig hebben om zich weer helemaal “de oude” te voelen. We hebben het dan niet over weken, maar wel over meerdere uren tot dagen. De meeste verschijnselen die volgen na een narcose verdwijnen echter na enkele uren en het voornaamste deel van deze tijd zul je slapend doorbrengen. Slechts in uitzonderlijke gevallen duurt dit herstel lang.
De klachten die je na de narcose blijft voelen zullen het meestal echter niet winnen van de klachten die je na de operatie voelt aan het geopereerde gebied. Dit herstel duurt, afhankelijk van het type operatie dat uitgevoerd is, vaak wel meerdere weken tot maanden. Zo duurt het herstel bij een dijbeen operatie vaak meerdere weken.
Kun je de risico’s op bijwerkingen verkleinen?
Wil je jouw herstel na een narcose bevorderen? Dan geldt dezelfde vuistregel die je bij de meeste handelingen in het ziekenhuis mag hanteren: hoe fitter en gezonder je bent, hoe voorspoedig zal je herstel in de meeste gevallen verlopen. Dit is natuurlijk geen garantie dat je zonder bijwerkingen ontwaakt uit de narcose, maar het hanteren van een gezonde leefstijl die bestaat uit verantwoorde voeding en voldoende beweging zorgt er wel voor dat jouw lichaam beter in staat is om “defecten en mankementen” te repareren.
